20-09-2022

Bartek Olchowik

Mobilny rejestrator wyposażony w 192-kilohercową /32-bitową technologię nagrywania oraz 3,5-calowy kolorowy dotykowy wyświetlacz, dwa dołączane wielkomembranowe mikrofony pojemnościowe, presetowe i manualne tryby konfiguracji z natychmiastową optymalizacją ustawień, wewnętrzne nagrywanie 8-ścieżkowe (6 x IN + 2 x MIX) – i wiele więcej funkcji, za przystępne pieniądze. Szybko wskoczył do kieszeni mojej kurtki, a z racji gabarytów i wagi przez chwilę nawet o nim zapomniałem: mały, lekki i poręczny, jest jednocześnie potężny pod względem funkcjonalności. Na pokładzie znalazł się kompresor, limiter, auto gain, efekty, low cut – i to w zupełności wystarczy, ponieważ dla przyspieszenia i ułatwienia pracy przygotowane zostały specjalne presety – zestawy ustawień o wyjątkowej czułości, umożliwiające późniejszą edycję poziomów poszczególnych ścieżek. W małym pudełeczku, doskonale spasowanym, nic nie trzeszczy ani „plastikowo” nie klika. Do urządzenia  możemy dokupić opcjonalny adapter Bluetooth AK-BT1 (brak w zestawie). Dostępna jest również aplikacja na IOS lub Android, która pozwala chociażby na ukrycie rejestratora w krzakach i zdalną kontrolę nagrania zwierzyny leśnej, czy też rejestrowanie efektów do filmów dokumentalnych bądź słuchowisk radiowych (tryb ASMR).

Wejścia/wyjścia/okablowanie

Rejestrator wyposażono w preampy HDDA (High Definition Discrete Architecture) marki Tascam o wysokim ratio sygnału do szumu,  co pozwala na rejestrację dźwięków w szerokim zakresie dynamiki – od szumiącej przyrody, aż po orkiestrowe czy rockowe brzmienia. Na górze obudowy urządzenia znajdziemy dwa wejścia (1-2) na dołączone do zestawu mikrofony pojemnościowe o średnicy 14,6 mm – do nagrań techniką XY lub AB. Po prostu wpinasz je i przekręcasz, a one podczas pracy tkwią stabilnie w gniazdach, nawet wtedy gdy przemieszczasz się na planie. Istnieje również opcja podpięcia własnych mikrofonów na złączach mini jack – np. do nagrań binauralnych. 

Cztery wejścia combo TRS-XLR (3-6) – znajdujące się z prawej i z lewej strony – obsługują poziom line i mic oraz podają zasilanie Phantom (z możliwością przełączenia z poziomu Menu między napięciem 24V lub 48 V dla każdego z wejść z osobna). Kto zapomniał kiedyś zabrać ze sobą przelotkę z dużego jacka na XLR, z pewnością doceni gniazda combo do podebrania chociażby sumy audio ze skrzynki reporterskiej kablem jack-jack lub XLR-XLR (w zależności od tego, jaki osprzęt ma się akurat w torbie). Oprócz nich, wspomnijmy również o wejściu EXT IN na mały jack, zamiennie z wejściami 5 i 6 (przy czym podczas konfiguracji 4 wejścia TRS-XLR warto pamiętać o przełączeniu wejść na EXT w momencie wpięcia małego jacka do gniazda EXT IN). Na dolnej ściance znalazło się natomiast wejście na mały gwint ¼ cala oraz sanki do mocowania na stopkę kamery/lustrzanki lub mały statyw (w razie zastosowania standardowego statywu mikrofonowego lub małego oświetleniowego nie zapominajmy o adapterze na mniejszy gwint). I jeszcze jedna uwaga praktyczna: użycie wejścia słuchawkowego typu mały jack (do podpięcia słuchawek lub aparatu)  dezaktywuje wbudowany głośnik mono, który można również wyłączyć globalnie z poziomu menu urządzenia.

Na potrzeby rejestracji dźwięków z pewnej odległości od pozostawionego w bezpiecznym miejscu Portacapture X8 (np. w lesie, gdy chcemy nagrywać zwierzynę bez zakłóceń w postaci generowanych przez nas  trzasków czy chrząknięć) warto rozważyć dokupienie opcjonalnego adaptera Bluetooth AK-BT1. Umożliwi on zdalną kontrolę poprzez aplikację Portacapture Control (do pobrania z Apple Store lub Google Play na IOS czy Android). 

Rejestrator Tascam może być zasilany przez 4 baterie/akumulatorki AA umieszczone pod dolną klapką lub (co doceniam ze względu na praktyczne walory takiego rozwiązania) poprzez port USB typu C oferujący zasilanie np. z powerbanku lub portu USB komputera. Złącze to jest zarazem wyjściem ścieżek audio do równoczesnej rejestracji do DAW oraz wewnątrz urządzenia na kartę Micro SD, Micro SDHC oraz Micro SDXC do 512GB (jeśli zajdzie potrzeba wykonania dodatkowego backupu naszych nagrań w czasie ich rejestracji). Można też dokupić opcjonalny zasilacz AC Tascam PS-P520 U. I tutaj niespodzianka: w razie awarii prądu z gniazda zasilacza, rejestrator przełącza się na zasilanie z baterii AA, które są swoistym UPSem rejestratora (aby się o tym przekonać, wyjmij wtyczkę zasilacza z gniazda).

Urządzenie ma wbudowaną funkcjonalność AGC (Auto Gain Control) oraz normalizację poziomów miksu po nagraniu. Dzięki temu nie tracimy czasu i nerwów na dopasowywanie poziomów wejść – można po prostu rejestrować ślady, a pozostałe działania odłożyć na później, na etap postprodukcji. Rejestrator daje też możliwość rozpoczęcia pracy z komputerem w zasadzie od razu, bez konieczności instalacji driverów. Po podłączeniu do komputera może być wykorzystany do transmisji chociażby przez OBS, bezpośrednio do DAW, przy równoczesnej rejestracji danych na karcie pamięci w charakterze dodatkowego backupu nagrania audio. Poprzez USB typu C transmitowanych jest do sześciu tracków audio + miks stereo – łącznie 8 śladów (stąd też myląca może być nazwa x8, oznaczająca tak naprawdę 6 wejść oraz miks stereo całości). 

Jak podaje producent, w aktualizacji softu v1.20 dodano możliwość synchronizacji kodu czasowego (TC) z urządzeniami Atmos i urządzeniami używającymi UltraSync BLUE (przez AK-BT1), co okazuje się bardzo przydatne przy synchronizacji ścieżek audio z multikamerową rejestracją obrazu na (co najmniej) kilku kartach pamięci. Zalecamy, by na początku nagrania zarejestrować standardowo  klaśnięcie, co ułatwi późniejsze złapanie synchronu. Synchronizacja z TC jest bardzo pożądana i przydatna podczas pracy zarówno na planach filmowych, jak i podczas produkcji TV – muszę przyznać, że nie spodziewałem się tego typu funkcjonalności w urządzeniu z tej półki cenowej. Co więcej: w opcji manualnej rejestratora znajdziemy niemalże w pełni funkcjonalny stół mikserski z kompresorem, limiterem, bramką szumów, korektorem barwy oraz pogłosem – opcja ta generuje pliki w formacie .wav (BWF) lub mp3 z 8 ścieżkami równocześnie (6x IN + 2x Stereo Mix). Dodatkowo, z myślą o muzykach, udostępniony został przestrajalny kamerton oraz metronom do odsłuchu poprzez głośnik mono, a dla pewności – również dioda peak sygnalizująca ewentualne przesterowanie wejścia/wejść sygnału.

Podsumowanie

Z punktu widzenia potencjalnego użytkownika, cena testowanego rejestratora – przy ogromie zarówno funkcjonalności urządzenia, jak i możliwych scenariuszy rejestracji –  wydaje się bardzo korzystna, porównywalna lub niższa nawet od ceny niektórych laptopów bądź tabletów. Pozytywnie zaskakują 192kHz/32 bit float oraz rewelacyjna czułość mikrofonów dołączonych do zestawu, która stwarza możliwość późniejszej obróbki zarejestrowanych dźwięków i pozwala zapomnieć o ustawieniu poziomów już w czasie nagrywania. Po prostu włącz urządzenie, uzbrój ścieżki i nagrywaj – poprzez bardzo wygodny, intuicyjny interfejs menu. Zwykle swoje preferencje menu ustawiamy raz przed nagraniem, i ja również tak właśnie postąpiłem. Jeśli chcemy wszystko rejestrować oraz miksować ręcznie, skorzystajmy z opcji Manual. VLOGerów, podcasterów, czy reporterów ucieszy natomiast dostępność presetów – idealnych w dynamicznych, „newsowych” sytuacjach.

Rejestrator Tascam Portacapture X8 to bardzo intuicyjne narzędzie do pracy z dźwiękiem. Wyświetlacz umożliwia pracę z urządzeniem na podobnej zasadzie, jak we wszechobecnych dzisiaj smartfonach: przyjazny interfejs menu pozwala szybko przygotować sytuację nagraniową i bezstresowo rozpocząć rejestrację dźwięku (o ile oczywiście nie zapomni się zabrać ze sobą karty pamięci). Funkcjonalność miksu w tracie nagrania w terenie znacznie przyspiesza i usprawnia codzienną pracę.

Presety/opcje rejestracji

W menu testowanego rejestratora mamy do dyspozycji kilka kolorowych ikonek/aplikacji z predefiniowanymi nastawami możliwymi do modyfikacji. Są to presety:

– Voice – standardowy dyktafon mono – do nagrań setek, konferencji prasowych, spotkań, przemówień, wystąpień publicznych, wykładów, etc.,

– Podcast – tryb przewidziany na maksymalnie czworo uczestników + 2 jingle (ciekawa opcja dla np. studenckich audycji, czy profesjonalnych blogerów/VLOGerów),

– Music – tryb do nagrań muzycznych – do wyboru kilka presetów muzycznych wraz z dobranymi efektami pogłosowymi,

– Field – przeznaczony do nagrań w plenerze, w pełni modyfikowalny preset,

– ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response) – tryb, w którym efekt wizualny na wyświetlaczu zmienia się w odpowiedzi na sygnał wejściowy. Przeznaczony do rejestracji delikatnych/cichych sygnałów. Ciekawa opcja do produkcji dokumentalnych do radia, czy TV lub filmu przy rejestracji tzw. dźwięków tła,

– Manual – tryb ręczny, do maksymalnie 6 wejść sygnałów równocześnie, z dowolnie definiowanym zasilaniem Phantom dla każdego z wejść. Dostępna jest opcja regulacji poprzez ekran dotykowy lub enkoder (duże pokrętło u dołu rejestratora) dla wygody i większej precyzji, gdy pracuje się w rękawiczce. Enkoder w postaci fizycznego regulatora przypadł mi do gustu bardziej niż ekranik, być może to kwestia przyzwyczajenia.

Dane techniczne

Właściwości rejestratora
Obsługiwane nośniki Karty microSD (64 MB – 2 GB)
Karty microSDHC (4–32 GB)
Karty microSDXC (48–512 GB)
Format rejestrowania/odtwarzania WAV (BWF): 44,1/48/96/192 kHz, 16/24 bit lub 32 bit float
MP3: 44,1/48kHz, 128/192/256/320 kbit/s
Liczba kanałów wejściowych 6 (maksymalnie)
Liczba rejestrowanych ścieżek 8 (6 ścieżek + miks stereo)

 

Analogowe wejścia audio
Wejścia mikrofonowe 3–6
(symetryczne)
Odpowiednik XLR-3-31 (1: GND, 2: HOT, 3: COLD)
6,3-mm jack TRS (Tip: HOT, Ring: COLD, Sleeve: GND) (zasilanie phantom tylko przez XLR)
Impedancja wejściowa ≥2,2 kΩ
Maksymalny poziom wejściowy +2 dBu
Minimalny poziom wejściowy −75 dBu
Wejścia liniowe 3–6 Odpowiednik XLR-3-31 (1: GND, 2: HOT, 3: COLD)
6,3-mm jack TRS (Tip: HOT, Ring: COLD, Sleeve: GND)
Impedancja wejściowa ≥9 kΩ
Maksymalny poziom wejściowy +24 dBu
Minimalny poziom wejściowy −53 dBu
Wejścia mikrofonowe
1/2 (niesymetryczne)
3,5-mm mini jack (wsparcie zasilania plug-in)
Impedancja wejściowa ≥85 kΩ
Maksymalny poziom wejściowy +1 dBV
Minimalny poziom wejściowy −69 dBV
Wejście liniowe
(EXT IN, niesymetryczne)
3,5-mm stereo mini złącze
Impedancja wejściowa ≥8,5 kΩ
Maksymalny poziom wejściowy +10 dBV
Minimalny poziom wejściowy −48 dBV

 

Wyjścia analogowe audio
Wyjście liniowe
(LINE OUT, niesymetryczne)
3,5-mm stereo mini złącze
Impedancja wyjściowa 200 Ω
Nominalny poziom wyjściowy −14 dBV
Maksymalny poziom wyjściowy +6 dBV
Wyjście słuchawkowe 3,5-mm stereo mini jack
Maksymalny poziom wyjściowy 45 mW + 45 mW (THD+N ≤0,1 %, obciążenie 32 Ω)
Wbudowany głośnik 0,4 W (mono)

 

Wejścia/wyjścia sterujące
Port USB Złącze USB typ C
Format USB 2.0 High Speed mass storage class
Złącze urządzenia Bluetooth Tylko do adaptera Bluetooth (AK-BT1)

 

Wydajność audio
Odpowiedź częstotliwościowa Fs 48 kHz: 20 Hz – 20 kHz, +0/–0,3 dB (JEITA)
Fs 192 kHz: 20 Hz – 60 kHz, +0,5/–2,5 dB (JEITA)
Stosunek sygnał/szum
(20 kHz SPCL LPF, A-ważone)
Wejścia 1–2 48 kHz: 101 dB
Wejścia 3–6, EXT IN 48 kHz: 102 dB
Całkowite zniekształcenia
harmoniczne
(THD+N, sinusoida 1 kHz,
wejście −5 dBFS, pokrętło GAIN
na minimum, 20 kHz SPCL LPF)
Wejścia 1–2 0.005 %
Wejścia 3–6 (LINE IN) 0.008 %
Wejścia 3–6 (MIC IN) 0.006 %
EXT IN 0.006 %
LINE OUT 0.007 %
Uwaga:
JEITA oznacza zgodność z JEITA CP-2150

 

Zasilanie i inne specyfikacje
Zasilanie 4 baterie AA (alkaliczne, NiMH lub litowo-jonowe)
Poprzez złącze USB z komputera
Zasilacz (Tascam PS-520U, sprzedawany oddzielnie)
Pobór mocy 7,5 W (maximum)
Wyświetlacz 3,5-calowy, kolorowy wyświetlacz dotykowy LCD
Wymiary (Sz. × Wys. × Gł.) 77 mm × 40 mm × 206 mm (bez elementów wystających)
Waga 472 g (z bateriami)
381 g (bez baterii)
Zakres temperatur pracy 0–40 °C

 

Przybliżony czas pracy na baterii (ciągła praca w godzinach:minutach)
Używając baterii alkalicznych (Evolta)
Dołączone mikrofony, zasilanie phantom wyłączone,
nagrywanie stereo WAV w 44,1kHz/24-bit
11:00
Dołączone mikrofony oraz wejścia 5/6, zasilanie phantom włączone,
nagrywanie stereo WAV w 44,1kHz/24-bit
5:30
Akumulatory NiMH (Eneloop)
Dołączone mikrofony, zasilanie phantom wyłączone,
nagrywanie stereo WAV w 44,1kHz/24-bit
9:30
Dołączone mikrofony oraz wejścia 5/6, zasilanie phantom włączone,
nagrywanie stereo WAV w 44,1kHz/24-bit
5:30
Używając baterii litowo-jonowych (Energizer Ultimate Lithium)
Dołączone mikrofony, zasilanie phantom wyłączone,
nagrywanie stereo WAV w 44,1kHz/24-bit
18:00
Dołączone mikrofony oraz wejścia 5/6, zasilanie phantom włączone,
nagrywanie stereo WAV w 44,1kHz/24-bit
10:00
 

UWAGA: Przy użyciu zasilania phantom, czas pracy może się zmniejszyć
w zależności od użytego mikrofonu.