22-09-2009
Jakub Krzywak
RMF FM (Radio Muzyka Fakty), to jedna z największych i najbardziej popularnych komercyjnych stacji radiowych w Polsce. Jest także pierwszą stacją o takim charakterze.
Siedziba rozgłośni mieści się na Kopcu Kościuszki w Krakowie skąd nadaje swój 24-godzinny program. Założycielem, oraz wieloletnim prezesem rozgłośni był Stanisław Tyczyński. Aktualnie właścicielem stacji jest wydawnictwo Bauer.
Swoją niezwykłość i ogromną popularność stacja zyskała dzięki własnym programom informacyjno-muzycznym („Fakty”, „POPLista”, „Kontrwywiad RMF FM”, „Ten Top”), dużym kampaniom reklamowym („RMF FM najlepsza muzyka”), oraz świetnym kontaktem ze słuchaczami. Wszystko to sprawiło, że aktualnie RMF FM jest jedną z najbardziej wiarygodnych rozgłośni radiowych w Polsce.
O technicznym zapleczu grupy radiowej RMF rozmawiałem z Panem Michałem Niepielskim, dyrektorem technicznym.
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Jak wygląda podział studiów w grupie RMF?
Michał Niepielski [RMF FM]
Studia w grupie RMF FM dzielą się z grubsza na studia produkcyjne i emisyjne. Na tą chwilę realizujemy w nich trzy programy radiowe: RMF FM, RMF CLASSIC i RMF MAXXX oraz fragmenty niektórych programów Miasta Muzyki. W Krakowie RMF Classic posiada na swoje potrzeby jedno studio emisyjne, RMF MAXXX dwa studia emisyjne, natomiast RMF FM posiada cztery studia emisyjne. Jedno studio pełni rolę programową, drugie studio newsową, a trzecie jest rezerwowe a jednocześnie produkcyjne dla potrzeb programu. W tym studiu nagrywa się telefony, finały konkursów, ustawia się playlistę na następny dzień. W czwartym studiu realizowane sa pasma programu stacji internetowych Miasta Muzyki, głównie RMF eLO oraz RMF Extra. Dodatkowo posiadamy również dwa duże studia stricte produkcyjne w których nagrywane są większe formy. W jednym z nich nagrywamy też zespoły muzyczne – zupełnie niedawno np. zespół Dżem. Drugie studio produkcyjne nagrywa wyłącznie na potrzeby stacji radiowych np. bardziej rozbudowane formy z udziałem aktorów czy też znanych głosów – np. odcinki Klary Veritas a także materiały autopromocyjne
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Porozmawiajmy o konfiguracji poszczególnych studiów
Michał Niepielski [RMF FM]
Może powiem kilka słów o samej pracy w studiach. Nie stosujemy tutaj rozróżnienia między studiem, a reżyserką. Jeśli sytuacja tego nie wymaga to cały program osobiście realizuje DJ. Natomiast w czasie „Faktów” pracuje również realizator. W tym przypadku też studio i reżyserka to osobne pomieszczenia. Powód jest bardzo prosty: w czasie realizacji Faktów bardzo często zdarzają się wejścia na żywo – z wozów reporterskich, satelitarnych, oraz połączenia ISDN. W jednym pomieszczeniu tego typu bloku nie dałoby się komfortowo zrealizować – przecież przed każdym wejściem na żywo trzeba się dogadać, a jak to zrobić kiedy jest otwarty mikrofon?
W każdym z naszych studiów emisyjnych znajduje się konsola emisyjna. My wybraliśmy do obsługi naszych studiów konsolety niemieckiego producenta Klotz Digital
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Jak wygląda cykl przetwarzania sygnału, oraz jakie procesory są do tego celu używane?
Michał Niepielski [RMF FM]
Cykl przetwarzania sygnału możemy podzielić na dwa etapy. Pierwszy występuje na torach mikrofonowych i do tego celu używamy kompresorów mikrofonowych. Staramy się ujednolicić producentów i używać jednego rodzaju procesorów. Kiedyś używaliśmy procesorów marki Orban z serii 787, który jednak od dawna nie jest produkowany. Po jakimś czasie poszukiwań udało nam się znaleźć procesor, który najbardziej podobnie oddawał brzmienie wcześniej używanego procesora, oraz dodatkowo odpowiadał charakterowi stacji. Wybraliśmy procesory niemieckiej firmy Junger Audio i w zasadzie w całej naszej grupie pracujemy właśnie na tych procesorach
Jakub Krzywak [realizator.pl]
To jest pierwszy etap kompresji?
Michał Niepielski [RMF FM]
Tak to jest pierwszy etap kompresji. Drugi etap to już kompresja, która odbywa się na całości materiału. Używamy do tego celu procesorów Orban. W przypadku stacji RMF FM i RMF Classic cały program, już sprocesowany, nadajemy przez satelitę, a przy nadajniku umieszczony jest tylko końcowy limiter. RMF Maxxx jest siecią lokalną, a więc posiada również swoje lokalne oddziały w całej Polsce. Tak wiec również kazda z lokalnych stacji Maxxxa posiada procesor emisyjny. We wszystkich przypadkach sa to procesory firmy Orban 8500, 8400 lub 8300
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Zauważyłem w trakcie naszej rozmowy, że znacząco przeważa marka Orban?
Michał Niepielski [RMF FM]
Zgadza się. Oczywiście mieliśmy również doświadczenia z innymi markami procesorów emisyjnych. Testowaliśmy np. bardzo popularną Omnię. W Polsce znajduje się przedstawicielstwo tego producenta. Gościliśmy również przedstawiciela producenta z Anglii, który próbował uzyskać podobne brzmienie. Procesor był nawet przez kilka dni „zapięty” na emisji. Jednak brzmiało to zupełnie inaczej. Nie wiem czy lepiej czy gorzej przy emisji muzyki – tu można się spierać, ale już przy emisji głosu ciężko było uzyskać zadowalający efekt. Być może dlatego, ze pierwszy etap kompresji kanałów mikrofonowych był „dostrojony” do Orbana. Postanowiliśmy więc nie testować kolejnych rozwiązań. Są to tak zbliżone produkty w sensie klasy i ceny, że chyba nie warto było wywracać wszystkiego do góry nogami
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Czyli po całym bloku kompresji sygnał praktycznie wysyłany jest na zewnątrz?
Michał Niepielski [RMF FM]
Tak. Przesyłany jest drogą satelitarną.
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Proszę powiedzieć jak wygląda monitoring systemów emitujących sygnał?
Michał Niepielski [RMF FM]
To nie jest takie proste. Tych urządzeń po drodze jest mnóstwo i nie ma jednego systemu, chociaż dążymy do tego i cały czas taki system powstaje. Dzięki takiemu systemowi będziemy mogli monitorować praktycznie wszystkie kluczowe systemy w firmie. Jeśli chodzi o nadajniki to nie da się niestety tego wykonać o tyle, że część nadajników znajduje się u operatorów a część na naszych własnych obiektach. Siłą rzeczy powstaje kilka systemów monitoringu. EMITEL posiada własny system monitoringu przez który mamy możliwość podglądu pracy urządzeń. Własne nadajniki monitorujemy własnym wewnętrznym systemem
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Ile aktualnie nadajników pracuje w grupie RMF?
Michał Niepielski [RMF FM]
I tutaj nie jestem nigdy pewien. To zmienia się dynamicznie. Jest ich aktualnie 57 w RMF FM, 27 w RMF Maxxx i 10 w RMF Classic
Jakub Krzywak [realizator.pl]
RMF Maxxx posiada lokalne nadajniki?
Michał Niepielski [RMF FM]
Tak. Sieć RMF Maxxx posiada lokalne nadajniki, w sensie emisji pasm lokalnych. Część programu jest produkowana w Krakowie, część w oddziałach lokalnych. Oczywiście stwarza to pewne problemy. Próbujemy sobie z tym jednak jakoś radzić i wydaje mi się, że stworzyliśmy dość specyficzny ale efektywny system
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Podejrzewam, że przy obsłudze technicznej pracuje kilkadziesiąt osób. Ile osób zajmuje się na dzień dzisiejszy emisją programu w całej grupie RMF-u?
Michał Niepielski [RMF FM]
Cały dział techniczny grupy RMF liczy 20 osób
Jakub Krzywak [realizator.pl]
To są również realizatorzy?
Michał Niepielski [RMF FM]
Nie – mówimy tylko o technikach radiowych, informatykach i technikach dyżurnych. Jak się produkuje trzy programy radiowe, ma się do tego jeszcze spory portal muzyczny Miasto Muzyki to jest jednak sporo różnego typu działań technicznych, które trzeba opanować. Proszę nie zapominać, ze terytorialnie to obszar calej Polski, a czasem trzeba jechać również do korespondenta za granicą
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Rozumiem. Porozmawiajmy o Mieście Muzyki. To ciekawy, a jednocześnie jednak bardzo ryzykowny projekt. Jaki jest sens takiego przedsięwzięcia?
Michał Niepielski [RMF FM]
Sens jest, bo moim zdaniem to internet w niedalekiej przyszłości będzie się bardzo dynamicznie rozwijał. Sieć FM-u się już nie rozwinie ponieważ praktycznie skończyły się szanse na nowe częstotliwości. Te nieliczne nowe częstotliwości, które Urząd Komunikacji Elektronicznej oddaje do dyspozycji są bardzo ułomne. Przykład: RMF Classic Katowice, który jest porostu niesłyszalny w Katowicach
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Jakie są plany na finansowanie portalu miasto muzyki? W końcu jest to projekt nastawiony komercyjnie? Czy mówimy tutaj jedynie o formie reklamy czysto internetowej czy też w planach jest wprowadzenie innych form reklamy bardziej tradycyjnych?
Michał Niepielski [RMF FM]
Form reklamy dla portalu Miasto Muzyki może być wiele. Może to być zarówno reklama czysto internetowa, ale również dźwiękowa dodawana do strumienia audio. Możemy np. umieścić reklamę na początku emisji każdej stacji. Na dzień dzisiejszy nie wykorzystujemy tej możliwości choć pewnie wkrótce się to stanie. Projekt ma oczywiście kierunek komercyjny, ale nie ma jednocześnie zniechęcić słuchacza. Na ten temat jednak nie chce się wypowiadać, bo to zadanie zgoła nie dla techniki
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Interesuje mnie również zaplecze techniczne projektu Miasto Muzyki
Michał Niepielski [RMF FM]
W realizacji tego projektu współpracujemy z portalem interia.pl. Jest to dość oczywiste, ponieważ portal działa w naszej grupie. Ponieważ Miasto Muzyki jest z pogranicza Radia i Internetu, naturalne jest ze wykorzystujemy potencjał obu spółek
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Wróćmy do tematu radia w tej tradycyjnej postaci. Czy w studiach emisyjnych znajdują się identyczne konfiguracje sprzętowe?
Michał Niepielski [RMF FM]
W tej chwili aktualnie po 10 latach zmieniliśmy jedną z konsolet emisyjnych. I tak oto w tym roku jedno studio emisyjne zostało zmodernizowane. W przyszłym roku mamy w planach kolejne zmiany konsolet emisyjnych. Pozostajemy jednak wierni jednej marce: Klotz Digital. Generalnie konfiguracja jest bardzo podobna we wszystkich studiach. Praca w nich jest bardzo podobna
Jakub Krzywak [realizator.pl]
To pozwala na bardzo elastyczną pracę jeśli studia są praktycznie identyczne?
Michał Niepielski [RMF FM]
Dokładnie
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Jakie mikrofony stosowane są przy codziennej pracy nad tworzeniem programu?
Michał Niepielski [RMF FM]
Standardem jest Shure SM7. W przeszłości używaliśmy w jednym ze studiów mikrofonów Neumann U80. Dzisiaj po modernizacji stwierdziliśmy, że nie ma to żadnego sensu. Problem polega na tym, że jeśli ma się kilka modeli różnych mikrofonów to trzeba ustawiać różne presety w procesorach mikrofonowych. Aktualnie mamy niesamowity komfort pracy. Każdy procesor nawet gdyby doznał uszkodzenia przekładany jest w inne miejsce, a w jego miejsce instalowany jest sobowtór. Wszystko jest zunifikowane dzięki temu, że używamy jednego typu mikrofonów i jednego typu procesorów. Nasi prezenterzy posiadają własne konfiguracje brzmieniowe, które zapisane są w presetach. Te presety kopiowane są na wszystkie urządzenia. Oczywiście Shure SM7 oprócz swoich zalet jak np. mała wrażliwość na braki w akustyce pomieszczenia ma również swoje minusy. Minusem na pewno jest potrzeba dużego wzmocnienia co przysparza sporo problemów. 70dB to dużo i nie każdy wzmacniacz potrafi na tyle sygnał wzmocnić. Ponadto powoduje to dużą wrażliwość na zakłócenia. Mieliśmy ponad 10 lat temu niedaleko włączoną stację średniofalową. Średnie fale były słyszalne praktycznie wszędzie: w telefonach, mikrofonach wzmacniaczach. Na szczęście nadajnik został już wyłączony i problemy definitywnie się skończyły
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Idąc dalej proszę powiedzieć coś na temat wykorzystywanego oprogramowania. Stosujecie autorskie oprogramowanie czy też zewnętrzne dostępne dla większej ilości stacji radiowych?
Michał Niepielski [RMF FM]
To zależy do czego?
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Powiedzmy na wstępie kilka słów o oprogramowaniu emisyjnym
Michał Niepielski [RMF FM]
Jeśli chodzi o oprogramowanie emisyjne stosujemy oprogramowanie Dynasoft
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Czyli jest to oprogramowanie autorskie pisane bezpośrednio pod stację?
Michał Niepielski [RMF FM]
Tak. I dodatkowo stale modyfikowane. W trakcie pracy pojawiają się różne nowe potrzeby więc siłą rzeczy oprogramowanie musi się ciągle rozwijać o nowe funkcjonalności. Jeśli chodzi o stację RMF FM to nie ma w tu wiele nowych potrzeb – ta stacja już okrzepła. Natomiast sporo pracy trzeba włożyć przy oprogramowaniu pisanym na potrzeby stacji RMF Maxxx. Tutaj poziom skomplikowania jest o wiele wyższy ponieważ trzeba zaplanować rozszycia lokalne poszczególnych stacji. Współpraca z autorem oprogramowania jest bardzo dobra, wiec nie ma z tym problemów
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Czy grupa RMF produkuje na potrzeby swoich klientów produkcje reklamowe?
Michał Niepielski [RMF FM]
Aktualnie bardzo rzadko. Jeśli już to tylko autoreklamy czyli autopromocje. Produkcje reklamowe naszych klientów dostarczane są przez firmy zewnętrzne. Kiedyś rzeczywiście sporo produkowaliśmy we własnym zakresie. Teraz jednak w dobie tak dużej konkurencji i ilości małych studiów produkcyjnych, nie warto konkurować w tej dziedzinie
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Gdzie zatem realizowane są nagrania lektorskie i dziennikarskie?
Michał Niepielski [RMF FM]
Część jest realizowana w studiach emisyjnych RMF-u. Bo jest taka możliwość. Kiedy dziennikarz musi „wygłosić swoją kwestię” na antenie, a nie może tego zrobić na żywo – z różnych powodów – wtedy studio emisyjne sprawdza się znakomicie. Większe formy są realizowane w studiach produkcyjnych
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Podejrzewam, że pracują nad tym również realizatorzy. Ilu realizatorow pracuje aktualnie w siedzibie na Kopcu?
Michał Niepielski [RMF FM]
Dobre pytanie. Szczerze powiedziawszy nie wiem ilu ich jest. Mówimy o emisji?
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Tak
Michał Niepielski [RMF FM]
Myślę, że jest ich 6 lub 7
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Pracują w systemie zmianowym?
Michał Niepielski [RMF FM]
Tak. Mają swoje zmiany. Wystarczy ich tylu dlatego, że większość prezenterów jest w stanie pracować samodzielnie. Natomiast producent, realizator potrzebny jest w bardziej skomplikowanych realizacjach produkcji radiowej i przy produkcji Faktów
Jakub Krzywak [realizator.pl]
RMF FM posiada również swoje oddziały na terenie kraju. Jak wygląda infrastruktura techniczna oddziałów? Mam na myśli wozy reporterskie i satelitarne
Michał Niepielski [RMF FM]
Aktualnie na terenie kraju działa kilka oddziałów: Warszawa, Poznań, Katowice, Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Zakopane. Posiadamy trzy wozy satelitarne stacjonujące w Warszawie, Trójmieście, Krakowie. Tutaj pewnie Pana zaskoczę. Technika wozów reporterskich i satelitarnych w zasadzie się nie zmieniła od ponad 15 lat. Pierwsze wozy satelitarne RMF-u powstały w 1994, 1995 roku i od tego czasu oczywiście były modernizowane, ale technologia pozostała ta sama
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Przy wozach satelitarnych i reporterskich pracuje większy zespół techniczny?
Michał Niepielski [RMF FM]
Nie. Wóz satelitarny czy reporterski obsługuje jedna osoba. U nas tego typu funkcja nazywa się kierowca/technik wozu. To osoba specjalnie przeszkolona do obsługi urządzeń znajdujących się w wozie
Jakub Krzywak [realizator.pl]
Serdecznie dziękuję za poświęcony czas i rozmowę
Michał Niepielski [RMF FM]
Ja również dziękuję
